પાનખર...

પાંદડે પાંદડે પાનખર આવશે..
ઢાળતા નેનમાં જો નજર આવશે...

જે અણુએ અણુમાં સમાયો હવે..
આ જગત તાત, થૈ રાહબર આવશે...jn

જીવ...ગઝલ...

સૂતો એવો  આપણી વચ્ચે..
છે ક્યાં આજે સૌની વચ્ચે...

પડછાયો પણ ચાલ્યો છોડી..
ભરમેદની ચાલ્યાની વચ્ચે...

કર્મો કેરા બંધન બાંધી..
ભાથુ ભર્યું અગ્નિની વચ્ચે...

પંચમહાભૂતે ભળ્યું છે..
રામ તણા  નામોની વચ્ચે...

રાખ બનીને ઉડવા લાગી..
બળતા અંગારાની  વચ્ચે...

શોક થયો ને તર્પણ કર્યું..
લટકાવ્યો છે ઘરની વચ્ચે...

તોય જગત તો ક્યાં થંભે છે..
જીવન છે સ્વજનની વચ્ચે...Jn

મારો..."હું"...ગઝલ...

ધર્મના નામે ધતિંગો ચાલ્યા..
રામ રહીમના વાદો વાવ્યા...

માણસ કોડીમાં વેચાયો..
બેઠા  બેઠા  નેતા  ફાવ્યા...

મોટા ખોટા વાયદા કરતા..
ઘાસ ને ચારો ખાવા લાગ્યા...

છે  કરોડ  સમું  તારું યૌવન..
પારકા હાથા બનતા આવ્યા...

ધારે  તો  ધરતી  ધ્રુજાવે..
આંખો આડા કાને ભાગ્યા...

ધરતી  માનું  ધાવણ  લાજ્યુ..
નચિકેતા જ્યાં બે ત્રણ માગ્યા...

ચાલ જગતને જાણી લઇએ..
અંદરથી  ભણકારા  વાગ્યા...Jn

સ્ત્રી એટલે...

 

કહેવાય છે ને

કે હાથી જેવા હાથી

પણ ચાલ્યા જાય

અને કીડી પકડાઈ જાય

બસ એમજ 

બધાને સહન કરે

પણ પતિની એક 

નાની વાતમાં રિસાઈ 

જતું જગતનું

અનન્ય પાત્ર...Jn

જે. એન. પટેલ...( જગત )

સ્ત્રી એટલે...

જગત આખાને
સમજાવી શકું છું
પણ કોણ જાણે
તને સમજવામાં
ક્યારેય હું પાર
નથી પડ્યો....
આમ સમજીને પણ
ના સમજાય
એવું જગતનું
અનન્ય પાત્ર...jn

જે. એન. પટેલ...( જગત )

સ્ત્રી એટલે...

ક્યારેય કોઇ
મોટી અપેક્ષાઓ
ના બાંધતા...
કેમ છે આજે...!!
શબ્દો માત્રથી
ખુશ થઇ તૃપ્ત
રહેતું જગતનું
અનન્ય પાત્ર...jn

જે. એન. પટેલ...( જગત )

સ્ત્રી એટલે...

દેખા દેખી કરે
વાદ વિવાદ પણ કરે
અને અંતે
પોતાની પાસે જે છે
બસ માત્રથી તૃષ્ટીનો
આસ્વાદ માણતું
જગતનું
અનન્ય પાત્ર...Jn

જે. એન. પટેલ...( જગત )

સ્ત્રી એટલે...

ઘરના વડીલો
ઘરના બળકો
ઘરની દિવાલો
ઘરના ખૂણા
ઘરના.....
જેના એક જ હાસ્યમાં
જીવંત લાગે
આવું જગતનું
અનન્ય પાત્ર...Jn

જે. એન. પટેલ...( જગત )

સ્ત્રી એટલે...

હજારો કામ
ને સવાલથી
ઘેરાયલા પુરુષ
પાસે બેસી હળવા
આલિંગનમાં લઇ
કહે આજે બહુ
થાક્યા લાગો છો..?
અને બીજી જ પળે
બધોજ થાક
જાદુગરની જેમ
દુર કરતું જગતનું
અનન્ય પાત્ર...Jn

જે. એન. પટેલ...( જગત )

સ્ત્રી એટલે...

નાન બાળકને
ખોળામાં લે..
પતિને પણ માથું
ઢાળી ખોળામાં લે..
અને સમય આવે
તો બાપને પણ
આમ જ સંભાળે..
અને આખાય જગતથી
પર જઇ શાંતિ આપતું
અનન્ય પાત્ર...Jn

જે. એન. પટેલ...( જગત )

સ્ત્રી એટલે...

દયા રૂપે
મીઠા પાણીનું
ખળખળ અવિરત
વહેતું ઝરણું
ને એક જ પળમાં
ઇર્ષા રાગ દ્વેશ કરી
સમુદ્રમાં ભળતું
જગતનું
અનન્ય પાત્ર....Jn

જે. એન. પટેલ...( જગત )

પ્રેમ એટલે...

તારામાં
એકાકાર
બન્યા પછી
પણ મારી જાતને
સુરક્ષિત
મહેસુસ કરવી...Jn

જે. એન. પટેલ...

કાનો દોડે...ગઝલ...

મુરલી  માટે  મીરા  દોડે..

વાંસળી વાગે રાધા દોડે...

ગ્વાલો કાજે મટકી ફોડે..

વેણું  નાદે  ગૌધન  દોડે..

દુશ્મનના ત્યાં ડગલા ડોલે..

ગીતા સાંભળી અર્જુન દોડે...

સ્વપ્નોને સાકારિત કરવા..

સંગ  હરિશના સત્યો દોડે...

ચારણ કન્યા હાકલ પાડે..

કહેવાતો  એ  રાજા  દોડે...

વામન જ્યાંરે ડગલું માંડે..

ત્રિલોક બલી  છોડી દોડે...

અવતારો અવતરવા કાજે..

ભારત  માઁ  ની  કોખે  દોડે...

વાણીને સાંભળવા મારી..

મંદિર  મેલી  કાનો  દોડે...

આવ્યો છે સુદામાં આંગણે..

જાણી નાથ "જગત"નો દોડે...jn

મેઘલાડુની શુભેચ્છાઓ...

એક પરંપરા કહી શકો...
એક સંસ્કાર કહી શકો...

વર્ષોથી ઋષિઓ એ આપેલો એક સંસ્કાર,
મેઘરાજાની સવારી આવતા જ એને
વધાવવા ઘરે ઘરે મેઘ મેઘલાડુ બનાવી આવકારવા
એ જ પરંપરા આજે પણ યથાવત છે..
આજે પણ બાળકો મેઘરાજાની એ
શાહી સવારીને આવકારી ગાય છે....

આવ રે વરસાદ
ઢેબરીઓ પરસાદ
ઉની ઉની રોટલી
ને કારેલાનું શાક....jn

મૈત્રી...🌹🌹

કોઇ પૂછે તો કહેજો એકબીજાના દિલમાં રહીએ છીએ...
મુશ્કેલી આવે તો હિંમત વધારવા એકબીજાને કહીએ છીએ...

સુખનો ગુણાકાર ને દુઃખનો ભાગકાર કરીને રોજ..
હરખની હેલી વહાવવા ભૂલોને અમે ભૂલીએ છીએ...

સંબધોને અમે જીંદગીની પુંજીની જેમ સાચવ્યા છે..
એકબીજાની નાની મોટી કુટેવોને અમે સહીએ છીએ...

મિત્રોની મહેફિલ સદા અમારા હ્રદયમાં ભરેલી છે..
એટલે એકલતાની ઓથમાં પણ અમે રમીએ છીએ...

જગત આખું આજ એક મિશાલ બનાવી જોવે અમને..
કોઇ પૂછે તો કહેજો એકબીજાના દિલમાં રહીએ છીએ...jn

પ્રેમ એટલે...

હું કોઇ
દીપક નથી કે,
તું ફૂંક મારીશ
ને હું બુજાઇ
જઇશ...
હું તો એ
ધુપસળી છું
કે તારી ફૂંકથી
વધારે પ્રજવલીત
થઇ તારા
જગતમાં
સુવાસ ફેલાવી
જઇશ...jn

।। महिषासुरमर्दिनि स्तोत्रम्।।

अयि गिरिनन्दिनि नन्दितमेदिनि विश्वविनोदिनि नन्दिनुते 
गिरिवरविन्ध्यशिरोऽधिनिवासिनि विष्णुविलासिनि जिष्णुनुते ।
भगवति हे शितिकण्ठकुटुम्बिनि भूरिकुटुम्बिनि भूरिकृते
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि रम्यकपर्दिनि शैलसुते ॥ १ ॥

 सुरवरवर्षिणि दुर्धरधर्षिणि दुर्मुखमर्षिणि हर्षरते
त्रिभुवनपोषिणि शङ्करतोषिणि किल्बिषमोषिणि घोषरते
दनुजनिरोषिणि दितिसुतरोषिणि दुर्मदशोषिणि सिन्धुसुते
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि रम्यकपर्दिनि शैलसुते ॥ २ ॥

 अयि जगदम्ब मदम्ब कदम्ब वनप्रियवासिनि हासरते
शिखरि शिरोमणि तुङ्गहिमलय शृङ्गनिजालय मध्यगते ।
मधुमधुरे मधुकैटभगञ्जिनि कैटभभञ्जिनि रासरते
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि रम्यकपर्दिनि शैलसुते ॥ ३ ॥

 अयि शतखण्ड विखण्डितरुण्ड वितुण्डितशुण्द गजाधिपते
रिपुगजगण्ड विदारणचण्ड पराक्रमशुण्ड मृगाधिपते ।
निजभुजदण्ड निपातितखण्ड विपातितमुण्ड भटाधिपते
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि रम्यकपर्दिनि शैलसुते ॥ ४ ॥

 अयि रणदुर्मद शत्रुवधोदित दुर्धरनिर्जर शक्तिभृते
चतुरविचार धुरीणमहाशिव दूतकृत प्रमथाधिपते ।
दुरितदुरीह दुराशयदुर्मति दानवदुत कृतान्तमते
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि रम्यकपर्दिनि शैलसुते ॥ ५ ॥

 अयि शरणागत वैरिवधुवर वीरवराभय दायकरे
त्रिभुवनमस्तक शुलविरोधि शिरोऽधिकृतामल शुलकरे ।
दुमिदुमितामर धुन्दुभिनादमहोमुखरीकृत दिङ्मकरे
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि रम्यकपर्दिनि शैलसुते ॥ ६ ॥

 अयि निजहुङ्कृति मात्रनिराकृत धूम्रविलोचन धूम्रशते
समरविशोषित शोणितबीज समुद्भवशोणित बीजलते ।
शिवशिवशुम्भ निशुम्भमहाहव तर्पितभूत पिशाचरते
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि रम्यकपर्दिनि शैलसुते ॥ ७ ॥

 धनुरनुषङ्ग रणक्षणसङ्ग परिस्फुरदङ्ग नटत्कटके
कनकपिशङ्ग पृषत्कनिषङ्ग रसद्भटशृङ्ग हताबटुके ।
कृतचतुरङ्ग बलक्षितिरङ्ग घटद्बहुरङ्ग रटद्बटुके
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि रम्यकपर्दिनि शैलसुते ॥ ८ ॥

 सुरललना ततथेयि तथेयि कृताभिनयोदर नृत्यरते
कृत कुकुथः कुकुथो गडदादिकताल कुतूहल गानरते ।
धुधुकुट धुक्कुट धिंधिमित ध्वनि धीर मृदंग निनादरते
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि रम्यकपर्दिनि शैलसुते ॥ ९ ॥

 जय जय जप्य जयेजयशब्द परस्तुति तत्परविश्वनुते
झणझणझिञ्झिमि झिङ्कृत नूपुरशिञ्जितमोहित भूतपते ।
नटित नटार्ध नटी नट नायक नाटितनाट्य सुगानरते
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि रम्यकपर्दिनि शैलसुते ॥ १० ॥

 अयि सुमनःसुमनःसुमनः सुमनःसुमनोहरकान्तियुते
श्रितरजनी रजनीरजनी रजनीरजनी करवक्त्रवृते ।
सुनयनविभ्रमर भ्रमरभ्रमर भ्रमरभ्रमराधिपते
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि रम्यकपर्दिनि शैलसुते ॥ ११ ॥

 सहितमहाहव मल्लमतल्लिक मल्लितरल्लक मल्लरते
विरचितवल्लिक पल्लिकमल्लिक झिल्लिकभिल्लिक वर्गवृते ।
शितकृतफुल्ल समुल्लसितारुण तल्लजपल्लव सल्ललिते
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि रम्यकपर्दिनि शैलसुते ॥ १२ ॥

 अविरलगण्ड गलन्मदमेदुर मत्तमतङ्ग जराजपते
त्रिभुवनभुषण भूतकलानिधि रूपपयोनिधि राजसुते ।
अयि सुदतीजन लालसमानस मोहन मन्मथराजसुते
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि रम्यकपर्दिनि शैलसुते ॥ १३ ॥

 कमलदलामल कोमलकान्ति कलाकलितामल भाललते
सकलविलास कलानिलयक्रम केलिचलत्कल हंसकुले ।
अलिकुलसङ्कुल कुवलयमण्डल मौलिमिलद्बकुलालिकुले
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि रम्यकपर्दिनि शैलसुते ॥ १४ ॥

करमुरलीरव वीजितकूजित लज्जितकोकिल मञ्जुमते
मिलितपुलिन्द मनोहरगुञ्जित रञ्जितशैल निकुञ्जगते ।
निजगणभूत महाशबरीगण सद्गुणसम्भृत केलितले
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि रम्यकपर्दिनि शैलसुते ॥ १५ ॥

 कटितटपीत दुकूलविचित्र मयुखतिरस्कृत चन्द्ररुचे
प्रणतसुरासुर मौलिमणिस्फुर दंशुलसन्नख चन्द्ररुचे
जितकनकाचल मौलिमदोर्जित निर्भरकुञ्जर कुम्भकुचे
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि रम्यकपर्दिनि शैलसुते ॥ १६ ॥

 विजितसहस्रकरैक सहस्रकरैक सहस्रकरैकनुते
कृतसुरतारक सङ्गरतारक सङ्गरतारक सूनुसुते ।
सुरथसमाधि समानसमाधि समाधिसमाधि सुजातरते ।
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि रम्यकपर्दिनि शैलसुते ॥ १७ ॥

 दकमलं करुणानिलये वरिवस्यति योऽनुदिनं सुशिवे
अयि कमले कमलानिलये कमलानिलयः स कथं न भवेत् ।
तव पदमेव परम्पदमित्यनुशीलयतो मम किं न शिवे
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि रम्यकपर्दिनि शैलसुते ॥ १८ ॥

 कनकलसत्कलसिन्धुजलैरनुषिञ्चति तेगुणरङ्गभुवम्
भजति स किं न शचीकुचकुम्भतटीपरिरम्भसुखानुभवम् ।
तव चरणं शरणं करवाणि नतामरवाणि निवासि शिवम्
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि रम्यकपर्दिनि शैलसुते ॥ १९ ॥

 तव विमलेन्दुकुलं वदनेन्दुमलं सकलं ननु कूलयते
किमु पुरुहूतपुरीन्दु मुखी सुमुखीभिरसौ विमुखीक्रियते ।
मम तु मतं शिवनामधने भवती कृपया किमुत क्रियते
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि रम्यकपर्दिनि शैलसुते ॥ २० ॥

 अयि मयि दीन दयालुतया कृपयैव त्वया भवितव्यमुमे
अयि जगतो जननी कृपयासि यथासि तथानुमितासिरते ।
यदुचितमत्र भवत्युररीकुरुतादुरुतापमपाकुरुते
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि रम्यकपर्दिनि शैलसुते ॥ २१ ॥

વીર પસલી... એટલે...

આપણા વડીલો આપણા ઋષિઓ
પાસેથી વારસામાં મળેલો એક સંસ્કાર..
શ્રાવણ માસ એટલે વર્ષ દરમ્યાન
આવતા શ્રેષ્ઠ દિવસો...
શ્રાવણ માસ એટલે ભક્તિથી છલોછલ
ભરેલા દિવસો...
શ્રાવણ માસ એટલે વર્ષાની હેલીના
દિવસો...
શ્રાવણ માસ એટલે દાન પુણ્ય કરવાના
ઉત્તમ દિવસો...

આપણો મુખ્ય વ્યવસાય ખેતી સાથે
સંકળાયેલો હોવાથી શ્રાવણ માસમાં
સમયની પણ સગવડતા રહે અને
આવા પવિત્ર દિવસોમાં ભાઇ પોતાની
બહેનના ઘરે હરખાતો હરખાતો જાય
અને બહેનને પોતાની કમાણીનો
પ્રસાદ સ્વરૂપે એક ભાગ ધરે અને
બહેનના ઘરે સમગ્ર વર્ષ દરમ્યાન
આવા દિવસોમાં જઇ એના હાલાવાલ
લઇ મળીને રેણ કરીને આવે...

વીર પસલી આપવા આવેલ ભાઇના
સ્વાસ્થય અને વિકાસમાં સતત પ્રગતિ
થાય એવા આશિષ સાથે બહેન ભાઇને
રક્ષાકવચ સ્વરૂપે રાખડી બાંધે છે...
આવી વિશિષ્ટ પરંપરા ઉભી કરી સમગ્ર
"જગત"ને આવા અનન્ય સંસ્કાર પ્રદાન
કરનાર વડીલોને ઋષિઓને મારા
કોટિ કોટિ વંદન...jn

સંસ્કૃત ભાષાને વંદન...

આપણે આપણી આસપાસ ઘણીવાર
સાંભળીએ છીએ કે સંસ્કૃત ભાષા
એ દેવોની ભાષા છે...
એ પવિત્ર ભાષા છે...
શબ્દોનું શુધ્ધીકરણ આ ભાષામાં છે...
પણ કેમ...??
એના માટે કોઇ કારણ ખરું..??
જવાબ આપણા બધાની પાસે છે... હા...
પણ કારણ...!! તો જવાબ ના...

મારી સમજણ પ્રમાણે એક કારણ આપું...

સંસ્કૃત ભાષા જે લોકો બોલે છે એમના
માટે પૃથ્વી એક પરિવાર છે...
આ વસુંધરા ને જાણે વસુધૈવ કુટુંબકમ્ બનાવવાની એક લગન છે...
અને અંગ્રેજી બોલવા વાળા લોકો માટે
વિશ્વ એક વેપાર છે...

પરિવારમાં પ્રેમ હોય છે ને
બજારમાં વેપાર...
પાયામાં જઇ મૂળ ને જાણીશું તો
તરત સમજાશે કે આપણી
માતૃભાષા સંસ્કૃત છે...
માટે જ કહું છું આ "જગત"માં
માઁ ના ધાવણ પછી
જો કોઇ શ્રેષ્ઠ ટોનીક હોય તો એ
માત્ર ને માત્ર માતૃભાષા છે...Jn

એ રાત...

આજેય યાદ છે Decemberની એ રાત.
એમની એમ જ એ પળોને મે તાજી રાખી છે.
પહેલો સ્પર્શ તારો આહાહા......
પાસે બેસીને અચાનક મને આલીંગનમાં
ભરીને મારા પર વરસી જવું ને બસ
એમ જ મારું પણ તારામાં વિટળાઇ જવું,
કેટલીયે પળો બસ આમ જ ચાલી
બંધ આંખોમાં મારી ને તારી કલ્પનાઓનો
કેટલાય ઘોડા દોડતા રહ્યા ને ધબકાર તો
જાણે ઉછળી ઉછળીને બહાર આવી જાય
એમ ધબકતી હતી.
હું બોલતો રહ્યો આ તોફાન ને પાછું વાળી લે
ને તું સીસકારા ભણતી બોલી ભલે જાનુ
આજ આવવા દે તોફાન વરસી જા આજે
જાણે વરસોથી તરસી હોઉં એમ મારા અધરોમાં
અમૃતપાન હોય એમ બસ પીતી રહી ને
એનો નશો જાણે મને ચડતો હોય એમ
હું મદહોશ બનતો ગયો..
ખીલી હોય વસંત ને કળીયો ખીલીને
બિડાય એમ અંગો એકબીજામાં એકાકાર
થવા આતુર બનતા રહ્યા.
હોઠની છાપ તારા એક એક અંગમાં
જાણે ઇજારો ના હોય એમ જ
તારા લમણાને લાલ કરી કાનમાં
મીઠું ગુંજન કરી ગળામાં મીઠો
ટહુકાર ટાંકીને અતિ સંવેદનશીલ એ
સારસના જોડાને આઝાદ કરવા
હળવેથી પીઠમાં આંગળીના ટેરવાને
સરકાવી એની હથકડી જાણે ખોલી હોય
એમ ખોલીને હોઠમાં ભરેલી લાલી જાણે
અહીંયા જ ખાલી કરી નાખું એમ
એ સારસની
જોડી મારમાં ભરતો રહ્યો ને તું જાનુ..ઉઉ..
એક ત્રાડ સાથે તારા પુરા જોશ સાથે
મને કસીને ભીસી લીધો...
કેટલીયે ઇન્દ્રીઓ આજ આ મિલનને
 પરાકાષ્ઠાએ લઇ જવા જાણે કટીબધ્ધ
થઇ હોય એમ મથી રહી છે
હૈયાના ઉભારને હોઠ બહેકાવી રહ્યાં હતાં
હાથની રેખાઓ એક એક આવરણને
હટાવી પોતાની છાપ ત્યાં પાડતી હતી...
ખુલ્લા થતા ઉદરના ઉચાપાતને અટકાવા
અધરની હેલી વરસાવી હતી મેં ને અચાનક
મારા મસ્તકને નાભીમાં હળવેથી દાબીને મને કમરથી કસીને તારા વક્ષમાં
ભીસી લીધો હતો ને તારા અંગોની ભીનાશ
મારી ખુલ્લી છાતીમાં ઝંખાતી હતી...
હળવેથી તારી ભરાવદાર જાંગોની પકડ
ઢીલી થઇ હતી ને તરત માર હોઠ તારી કમરમાં
ચોડી દીધા હતા હળવે હળવે તારી જાંગ પર
કસીને દાંતની છાપ પાડીને તેં
કસીને મને દાબ્યો જેમ વરસાદી બુંદો પડેને
સુવાસ મહેકાવે બસ એમ જ તારા અંગોની
ભીનાશથી હું બહેકાયો હતો...
અચાનક માથાના વાળને ખેંચી મને ઉપર
લઇ ચાર હોઠને એક કરી મારામાં સમાવા
વેગીલી થઇ પડી અને પછી બસ ક્યારે
આ બે તન એકાકાર બની એકબીજામાં
સમાવા મથવા લાગ્યા એ ના મેં જાણ્યું
ના તેં જાણ્યું ને પરાકાષ્ઠાની બુંદો ક્યારે
એકબીજાને તૃપ્ત બનાવી એકાકાર
બનાવી ગઇ હતી Decemberની એ રાત...
હા જાન આજે પણ યથાવત છે એ રાત...
આજે પણ સાચવીને રાખી છે જાન એ રાત...jn